ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΘΑΒΕΙ ΤΟ Ν. ΛΑΣΙΘΙΟΥ

ΚΑΙ ΥΠΟΣΚΑΠΤΕΙ ΤΟ ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΜΟ

 

Του Μάκη Κρασανάκη

(Δ/ντη Υπουργείου Πολιτισμού)

 

Επισκεπτόμενος κάποιος το  Μουσείο Ηρακλείου, καθώς με πληροφόρησε ο Δήμαρχος Αγ. Νικολάου κ. Δημ. Κουνενάκης έξαλλος, καθώς και πάρα πολλοί άλλοι, βλέπει ότι αφαιρέθηκαν οι πινακίδες από τα ευρήματα που προέρχονται από το σπήλαιο της Δίκτης ή Δικταίο Άντρο που έγραφαν ότι στο σπήλαιο αυτό  γεννήθηκε και ανατράφηκε ο Δίας κλπ και στα ευρήματα που προέρχονται από το σπήλαιο του Ψηλορείτη, που τώρα μερικοί το λένε Ιδαίο Άντρο, ενώ παλιά λεγόταν Σπηλιάρα της Βοσκοπούλας, μπήκε μεγάλη πινακίδα ως διαφήμιση που γράφει ψευδώς: «Χώρος  διάσημος ήδη από την αρχαιότητα το σπήλαιο της Ίδης, συνδέθηκε με τους μύθους της γέννησης και ανατροφής του Δία και απέκτησε μεγάλη ακτινοβολία ως κέντρο μύησης και εξαγνισμού και εκεί, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ανέβαινε  ο βασιλιάς της Κνωσού Μίνωας κάθε εννέα χρόνια, για να ανανεώσει την ισχύ των νόμων και της εξουσίας του κλπ>>. Πράγματι οι ενέργειες του εν λόγω Μουσείου  είναι  διαστρέβλωση ιστορικών γεγονότων και επιστημονικών ντοκουμέντων και πειθαρχικά κολάσιμες, γιατί:

Ο Δίας ένθρονος, Νόμισμα Πραισού, 500 π.Χ.

1)  Όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ότι ο Δίας γεννήθηκε και ανατράφηκε στη Δίκτη και όχι στον Ψηλορείτη, όπου τον έτρεφε η τροφός Ίδη, πρβ ενδεικτικά: «γεννά δε εν τω άντρω της Δίκτης Δία και τούτον μεν δίδωσι τρέφεσθαι Κούρησι τε και ταις Μελισσέως παισί νύμφαις, Αδραστεία τε και Ίδη (Απολλόδωρος,  Α, 1, 7), «ανδρωθέντα δ´ αυτόν (Δία) φασι πρώτον πόλιν κτίσαι περί την Δίκταν, όπου και την γένεσιν αυτου γενέσθαι μυθολογούσιν· (Διόδωρος 5, 70),   «Μυθεύουσιν εν Κρήτη γενέσθαι την Διός τέκνωσιν επί της Δίκτης» (Αγαθοκλής),

2) Ο Διονύσιος Αλικαρνασσεύς αναφέρει ότι ο Πλάτων και ο Όμηρος λένε ότι το σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Δίας και  όπου ο Μίνωας έπαιρνε  τις εντολές του πατέρα του Δία βρίσκεται στη Δίκτη και όχι στον Ψηλορείτη και επίσης ο Απολλώνιος αναφέρει ότι στη Δίκτη  γεννήθηκαν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι πρβ: «ων μεν Ομιλητής έφη γενέσθαι του Διός και φοιτών (ο Μίνως) εις το Δικταίο Όρος, εν ω τραφήναι τον Δία μυθολογούσιν οι Κρήτες υπό των Κουρήτων έτι νεογνόν όντα, κατέβαινεν εις το ιερόν ‘Αντρο και τους νόμους εκεί συνθείς εκόμιζεν, ους απέφαινεν παρά του Διός λαμβάνειν». (Διονύσιος Αλικαρνασεύς, Ρωμαϊκή Αρχαιολογία Β, LXI 2) «Δάκτυλοι Ιδαίοι Κρηταιέες, ους ποτέ νύμφη Αγχιάλη Δικταίο ανά σπέος» (Απολλώνιος Αργοναυτικά Α 1125 – 1135).

Ειδώλιο  Ρέας θηλάζουσας (Δικταίο άντρο)

 3) Τα αρχαία λεξικά γράφουν ότι ο Άρατος αναφέρει ότι η Δίκτη ονομάστηκε έτσι, επειδή γέννησε το Δία και ετυμολογούν το όνομά της από το «Δία + τέκω > τικτω  > Δίκτη  και συνάμα λένε ότι η Δίκτη  βρίσκεται κοντά  στο Ιδαίον όρος («σχεδόν Ιδαίοιο»), πρβ:«Δίκτη, όρος της Κρητης και άκρα κείμενη κατά το Λιβυκόν Πέλαγος. Καλείται δε και ουδετέρως. Άρατος Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο:, από του το Δίκτον. Είρηται παρά το τέκω τίκτω, τίκτα τις ούσα, από του εκεί τεχθήναι τον Δία…..» ( Μέγα Ετυμολογικό Λεξικό, 10ος αι. ), «ο μιν τότε κουρίζοντα Δίκτω εν ευώδει όρεος σχεδόν Ιδαίοιο, άντρω εγκατέθεντο και έτρεφον εις ενιααυτόν, Δικταίοι Κούρητες ότε Κρόνον εψεύσαντο»  ( Άρατος, Φαινόμενα 30 - 50) 

4) Το Υπ. Πολιτισμού με το αρ. ΥΠΠΟ/Γ.Υ./ Κ.Ε./46/ 29.11.2000 έγγραφό του προς τη Βουλή των Ελλήνων, απαντώντας σε αναφορά του βουλευτή Λασιθίου κ. Μιχ. Καρχιμάκη, σχετικά με τα ψεύδη του κ. Σακελλαράκη (βλέπε και εφημερίδα «Η Δίκτη», αρ. φύλλων 254 - 256,  Δεκέμβριος και Φεβρουάριος 2001 ), αναφέρει: «Είναι γεγονός ότι ήδη από το τέλος του προηγούμενου αιώνα και από τους ανασκαφείς του χώρου, το σπήλαιο Ψυχρού ταυτίστηκε με το αναφερόμενο από τη συντριπτική πλειοψηφία αρχαίων πηγών σπήλαιο της γέννησης του Δία, το Δικταίο ‘Αντρο, και αυτό είναι παραδεκτό από το σύνολο των ερευνητών και σύγχρονων μελετητών, καθώς και από τη λαϊκή συνείδηση»

5) Η ΚΔ ΕΠΚΑ του Υπ.  Πολιτισμού με το αρ. πρωτ. 1642/21- 8-2000 στο με αρ. πρωτ. έγγραφό της  αναφέρει : «Σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς ο Δίας γεννήθηκε και ανατράφηκε στο όρος Δίκτη, στο Δικταίο ‘Αντρο. Το Δικταίο ‘Άντρο είναι, σύμφωνα με την παράδοση και την έρευνα των ανασκαφέων, το σπήλαιο Ψυχρού. Ωστόσο γι αυτό μερικοί σύγχρονοι μελετητές δε συμφωνούν για διάφορους λόγους, οι οποίοι μάλιστα δεν ευσταθούν.»

6) Η Αρχαιολογική Υπηρεσία Κρήτης από συστάσεώς της ήδη επί Κρητικής Πολιτείας αναγνώρισε μόνο το σπήλαιο της Δίκτης ως αυτό της γέννησης και ανατροφής του Δία και  γι αυτό άλλωστε σ’ αυτό ο επισκέπτης χρόνια τώρα πληρώνει εισιτήριο, ενώ στο άλλο όχι. Επομένως οι ως άνω ενέργειες του Μουσείου Ηρακλείου είναι και αυθαίρετες και πειθαρχικά κολάσιμες, αφού με αυτές θίγονται τα συμφέροντα του ίδιου του Ελληνικού Κράτους, αφού έτσι μειώνονται τα έσοδά του από το  Δικταίο Άντρο, που είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος  με εισιτήριο, ενώ στο άλλο σπήλαιο στον Ψηλορείτη δε γίνεται αυτό. Σημειώνεται ότι:

Α) Το Μουσείο Ηρακλείου στις διαμαρτυρίες των Λασιθιωτών απαντά ότι προέβηκε σε αυτήν του την ενέργεια, επειδή οι αρχαιολόγοι   Γ.  Σακελλαράκης και  Έφη Σαπουνά (= σύζυγος του πρώτου) σε βιβλίο τους αναφέρουν ότι στο σπήλαιο του Ψηλορείτη έχει βρεθεί μια πινακίδα που λέει «Ιδαίω Διί» , κάτι που πιστοποιεί ότι εκεί είναι το Ιδαίο Άντρο, ενώ σ’ αυτό της Δίκτης δεν έχει βρεθεί τέτοια πινακίδα, άρα δεν πιστοποιείται ότι εκεί είναι το Δικταίο Άντρο. Ωστόσο το επιχείρημα αυτό είναι γελοίο, πραγματικά, γιατί πέραν αυτών που είδαμε πιο πριν (την παράδοση, αρχαίες πηγές κλπ) : α) Στο Δικταιο άντρο έχουν βρεθεί  αγάλματα του Δία νεογέννητου, της Ρέας εγκύου,  της αίγας Αμάλθειας, της Ρέας με ανοικτό το στήθος έτοιμη να θηλάσει το Δία, αρχαίο παιγνίδι (μια άμαξα) κ.α., β) Η εν λόγω πινακίδα δε λέει ότι εδώ είναι το Ιδαίο Άντρο ή ότι στον Ψηλορείτη γεννήθηκε ο Δίας, αλλά απλά αποκαλεί το Δία Ιδαίο (γράφει ΙΔΑΙΩ ΔΙΙ), όπως σε άλλες περιπτώσεις  ο Δίας αποκαλείται «Δικταίος», πρβ: «το του Δικταίου Διός ιερόν· τους μεν ουν Ετεόκρητας.» ( Στράβων 10.475). Επίσης: «Πώς και νιν, Δικταίο αείσομεν ηέ Λυκαίον; « (Καλλίμαχος, Ύμνος Εις Δία).  Στα αρχαία κείμενα με την ονομασία Ίδη, απ’ όπου το επίθετο «Ιδαίος,α,ον»,  δεν ονομάζεται ο Ψηλορείτης, αλλά  είτε  τα όρη της Κρήτης που είχαν αφιερωθεί στη θεά Ρέα είτε μια από τις τροφούς  του Δία (Απολλόδωρος,  Α, 1, 7). Και  επειδή η Δίκτη, όπου γεννήθηκε ο Δίας, βρίσκεται στην Ίδη ή Ιδαία Όρη,  γι αυτό και   ο Δίας αποκαλείται Δικταίος ή Ιδαίος και το σπήλαιο γέννησής του Ιδαίον ή Δικταίον. Για παράδειγμα ο Στράβων λέει ότι  όρη της Κρήτης είναι τα Λευκά Όρη στη Δυτική και η Ίδη στο κέντρο προς ανατολικά και  στην Ίδη περιλαμβάνεται το Ιδαίον Όρος, που είναι και το πιο ψηλό (= ο Ψηλορείτης), η Δίκτη (όπου γεννήθηκε ο Δίας και οι Ιδαίοι Δάκτυλοι)  και ο λόφος Πύτνα, όπου η πόλη Ιεράπυτνα (άρα  Ίδη = τα βουνά από Ρέθυμνο έως Ιεράπετρα), πρβ:  «Ίδη όρος υπάρχει στην Τρωάδα και στην Κρήτη. Δίκτη είναι τόπος στη Σκηψία και όρος στην Κρήτη. Λόφος της Ίδης είναι η Πύτνα, απ’ όπου και η Ιεράπυτνα η πόλη….». (Στράβων, Γεωγραφικά Ι’, C 471, ΙΙΙ 20) , «Δίκτον, μέρος της Ίδης οι άλλοι εκτός του  Αρατου (Φαινόμενα 33) καλούσιν Δίκτην, καθ’ υμάς δε λέγεται Λασίθι ή Λασιθιώτικα βουνά. Επί το ‘Αντρον τούτο, ο προσαγορεύετο Δικταίο ή και Ιδαίον, πάλαι ποτέ εφοίτουν πολλοί προσκυνηταί» (Κ. Σιτλ , σχόλια στη Θεογονία του Ησιόδου, Κωνσταντινούπολη 1889 μ.Χ.)

Β) Τα ως άνω λεγόμενα από το ζεύγος Σακελλαράκη έχουν διαψευστεί μέσω και των εφημερίδων, όπως απ.χ. από τους κκ. Α. Βασιλάκη και Ν. Παπαδάκη ( Έφοροι Αρχαιοτήτων) και ουδέποτε απάντησαν.  Άρα το Υπ. Πολιτισμού πρέπει άμεσα να παρέμβει και να υπερασπίσει τα οικονομικά του κράτους, αλλά και να αποκαταστήσει την αλήθεια στο Μουσείο Ηρακλείου, γιατί μ’ αυτά που κάνει το εν λόγω Μουσείο υποσκάπτει το συγκρητισμό και εκθέτει δυσμενώς και το Υπουργείο Πολιτισμού, ενώ αυτό τελευταία επιτελεί μεγάλο έργο. Ο ευτελισμός του Δικταίου Άντρου σημαίνει και ευτελισμό όλης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αφού έτσι εμφανίζονται οι αρχαιολόγοι να μην  έχουν υπόψη τους τα αρχαία κείμενα και την παράδοση ή εξυπηρετούν τουριστικά συμφέροντα.

 

Το αρχαιότερο παιγνίδι, η άμαξα του Δία (Δικταίο Άντρο)

Το αρχαιότερο βρέφος, ο Δίας (Δικταίο ‘Αντρο)