ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΑΔΑΟΣ

Ήταν μια ανατολίτικη συνήθεια της εποχής εκείνης. Οι καλεσμένοι σε δείπνο και αν ακόμη είχαν μπανιαριστεί πριν φύγουν από τα σπίτια τους έπρεπε κατά την προσέλευσή τους στο σπίτι που τους φιλοξενούσε να πλύνουν τα πόδια τους. Αυτό ήταν και μια πρακτική ανάγκη. Οι άνθρωποι φορούσαν ανοιχτά σανδάλια και οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι. Ως εκ τούτου τα πόδια τους ήταν πάντα σκονισμένα, ή λασπωμένα και ο τρόπος με τον οποίο κάθονταν κατά την ώρα του δείπνου, απαιτούσαν αυτή τη διαδικασία.

Το ταπεινωτικό έργο του πλυσίματος των ποδιών ήταν υποχρεωμένος να εκτελέσει ο υπηρέτης του σπιτιού, ο οποίος συνήθως ήταν δούλος. Ο άνθρωπος αυτός φορούσε ένα γραμμωτό εξωτερικό ένδυμα σκλάβου και μια ειδική ποδιά υπηρεσίας. Αυτή ακριβώς η ποδιά είναι εκείνη που μεταφράζεται στο Ιωάννης ιγ΄4 σαν προσόψιο. Στο πρωτότυπο κείμενο ονομάζεται "λέντιον" δηλ. ποδιά. Ταπεινωτική λοιπόν, δεν ήταν μόνο η εργασία, αλλά και η ίδια η εμφάνιση του ανθρώπου, λόγω της ειδικής για την περίπτωση περιβολής. Σημειωτέον ότι την εποχή εκείνη, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι δούλοι ήταν περισσότεροι από τους ελεύθερους. Για τον λόγο αυτό απαγορευόταν δια νόμου οι δούλοι στις δημόσιες εμφανίσεις τους να ντύνονται ομοιόμορφα, ή με οποιοδήποτε τρόπο, ή σημάδι να υποδεικνύεται η ιδιότητα του δούλου. Και αυτό για λόγους ασφαλείας, μήπως και συνειδητο-ποιήσουν την αριθμητική τους δύναμη και εξεγερθούν.

Στις οικιακές τους όμως υπηρεσίες, δεν υπήρχε τέτοιος περιορισμός. Εάν το σπίτι δεν είχε υπηρέτη, τότε την εργασία αυτή ανελάμβανε ο οικοδεσπότης. Φαίνεται ότι το "εστρωμένο μέγα ανώγειον που κατέλυσε ο Ιησούς με τους μαθητές Του για το πασχαλινό δείπνο δεν διέθετε υπηρέτη, ο δε οικοδεσπότης δεν ήταν παρών, ή τουλάχιστον δεν είχε αναλάβει αυτό το ταπεινωτικό έργο, αν και ήταν πολύ γνωστός του Κυρίου Ιησού (Λουκάς κβ΄10-12). Ο οικοδεσπότης πρέπει να ήταν και αρκετά εύπορος, όπως αφήνεται να εννοηθεί από την σχετική ως άνω περικοπή.

Φαίνεται επίσης ότι κανείς από τους μαθητές δεν θέλησε να αναλάβει αυτό το καθόλου τιμητικό έργο κατά την προσέλευσή τους. Μάλιστα κανείς τους δεν καταδέχτηκε να πλύνει τα πόδια Δασκάλου του, ούτε και τα δικά του. Όλοι τους με σκονισμένα, ή και λασπωμένα πόδια πήραν τις θέσεις τους γύρω από το έτοιμο τραπέζι και μπροστά στον Κύριο της δόξας φιλονικούσαν για το ποιος από ανάμεσά τους ήταν ο πιο μεγάλος! Είναι πιθανόν η φιλονικία τους να προερχόταν από αυτήν ακριβώς την περίπτωση του πλυσίματος των ποδιών. Μπορούμε να φανταστούμε κάτι τέτοιο; Μπροστά στον Κύριό τους φιλονικούσαν για τα πρωτεία! Ο Ευαγγελιστής Λουκάς γράφει επί λέξει: "έγινε δε και φιλονικία μεταξύ αυτών περί του τις εξ αυτών νομίζεται ότι είναι μεγαλύτερος". (Λουκάς κβ΄24).

Και τότε σαν έμπρακτη και συμβολική απάντηση στη φιλονικία τους, ανέλαβε ο Ίδιος ο Κύριος και Διδάσκαλός τους, το ταπεινωτικό αυτό έργο. Ο Κύριος των πάντων, Εκείνος δια του Οποίου τα πάντα δημιουργήθηκαν, και που χωρίς Αυτόν δεν έγινε τίποτα από αυτά που υπάρχουν, έγινε δούλος τους! Σηκώθηκε από το τραπέζι, έβγαλε το εξωτερικό Του ένδυμα, πήρε την ποδιά του υπηρέτη και τη ζώστηκε. Έπειτα έβαλε νερό στον νιπτήρα και άρχισε να πλένει τα πόδια των μαθητών Του και να τα σκουπίζει με την ποδιά που ήταν ζωσμένος. Κανείς άλλος εκτός από τον απ. Πέτρο δεν διαμαρτυρήθηκε. Μόνο ο αυτός είπε: "Κύριε, Εσύ μου πλένεις τα πόδια; Ποτέ δεν θα το δεχτώ!" "Εάν δεν το δεχτείς δεν έχεις θέση κοντά Μου" απάντησε ο Κύριος. Και ο πάντα υπερβολικός και ενθουσιώδης Πέτρος απαντά. Κύριε όχι μόνο τα πόδια μου, αλλά και τα χέρια μου και το κεφάλι μου. "Ο λουσμένος δεν έχει ανάγκη παρά τα πόδια του να πλύνει." Πόσα νοήματα και τι μεγαλείο κρύβουν αυτές οι μεγαλειώδεις κινήσεις και απαντήσεις του Κυρίου μας!

Ο Ιησούς Χριστός ξανά και ξανά ονομάζεται στην Αγία Γραφή, Δούλος του Θεού περί του Οποίου οι προφήτες μίλησαν. Ακόμη και με διάφορες συμβολικές πράξεις καταδεικνύεται ότι ο Κύριός μας ανέλαβε το έργο του δούλου για να μας ελευθερώσει από την σκλαβιά του Πονηρού και να μας χαρίσει μια ατέλειωτη και όμορφη ζωή κοντά Του. Επί πλέον μας έδωσε υπέροχα παραδείγματα συμπεριφοράς για τις μεταξύ μας σχέσεις. Μια από αυτές τις συμβολικές Του πράξεις σαν υπηρέτης είναι και το πλύσιμο των ποδιών των μαθητών Του.

33 χρόνια περίπου πριν από την γεμάτη μεγαλείο εκείνη βραδιά του Μυστικού Δείπνου συνέβη στον Ουρανό το πιο συναρπαστικό γεγονός του Σύμπαντος. Ο Απ. Παύλος το ονομάζει μυστήριο της ευσεβείας και το χαρακτηρίζει μέγα. Στο γεγονός αυτό επιθυμούν οι άγγελοι να παρακύψουν. (Α Πέτρου α΄12). Ο Κύριος Ιησούς, ο Μονογενής Υιός του Θεού, το απαύγασμα της δόξας Του, έβγαλε από πάνω Του, ξεντύθηκε όλα τα ενδύματα της δόξας και όλη την αίγλη του ουρανού με την οποία ήταν ντυμένος και ντύθηκε την ανθρώπινη μορφή. Περιζώστηκε την ανθρώπινη σάρκα σαν ποδιά, με όλες της τις αδυναμίες και τις ανάγκες της εκτός από την αμαρτία. "Έγινε άνθρωπος θλίψεων και δόκιμος ασθενείας" κατά τον προφήτη, με ένα και μοναδικό σκοπό. Την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Όπως ετούτη τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου σηκώθηκε από το τραπέζι ενώ ήταν περιστοιχισμένος από τους μαθητές Του και εκδύθηκε από τα ιμάτιά Του, έτσι και τότε περιστοιχισμένος από τις μυριάδες των ένδοξων αγγέλων, σηκώθηκε από τον θρόνο Του, και απεκδύθηκε όλα τα μεγαλεία και όλες τις δόξες Του. Όπως αυτό το βράδυ απέθεσε τα ιμάτιά Του προκειμένου να υπηρετήσει τους διαπληκτιζόμενους μαθητές, έτσι και τότε πριν από 33 χρόνια απέθεσε εκεί πάνω τα πάντα, για να ντυθεί, να περιζωστεί την "ποδιά" της ανθρώπινης υπόστασης με την ενσάρκωσή Του για να υπηρετήσει την πεσμένη και διαπληκτιζόμενη και αιμορραγούσα μέσα στις κακίες και στους πολέμους της σκλαβωμένη στον Πονηρό ανθρωπότητα.

Όπως τούτη τη βραδιά υπηρέτησε τους φιλονικούντες μαθητές βάζοντας ο Ίδιος νερό στον νιπτήρα χωρίς κανείς τους να προθυμοποιηθεί έστω να βοηθήσει, έτσι μόνος Του ολομόναχος έβαλε όλο Του το Άγιο Αίμα στον νιπτήρα της Θεϊκής Δικαιοσύνης , και μόνος Του σήκωσε τον Σταυρό της υπακοής στον Πατέρα και της απέραντης αγάπης Του για εμάς. Για εμάς ανέβηκε τον Γολγοθά, για εμάς εκεί πάνω άνοιξαν πληγές στα χέρια, στα πόδια στην πλευρά. Όπως τούτη εδώ την βραδιά του Μυστικού Δείπνου έσκυψε και έπλυνε τα λασπωμένα πόδια των μαθητών ένα προς ένα, χωρίς κανέναν να αφήσει εκτός, έτσι και τώρα σκύβει και πλένει την λασπωμένη ζωή του καθενός από εμάς. Ο απ. Πέτρος δεν θέλησε να το δεχτεί αρχικά, όταν όμως ο Κύριος του είπε ότι δεν έχει μέρος κοντά Του αν δεν το δεχτεί, τότε αμέσως υποχώρησε κατά τον γνωστό ορμητικό του τρόπο.

Όπως εκείνη την βραδιά σκούπισε με την ποδιά τα πόδια των μαθητών για να μην μείνει ίχνος σκόνης ή λάσπης έτσι και πάνω στο σταυρό εξάλειψε, δηλαδή έσβησε την αγωγή που μας έχει γίνει λόγω των παραβάσεων και των αμαρτιών μας. Όπως εκείνη την βραδιά μετά το πλύσιμο των ποδιών σηκώθηκε και ξαναπήρε τα ιμάτια του, τα φόρεσε και κάθισε στο κεφάλι του τραπεζιού, έτσι και μετά την ανάστασή του ανέβηκε στον ουρανό και κάθισε ξανά στον θρόνο Του στα δεξιά του Πατέρα Του ανάμεσα στους αγίους αγγέλους.

Ο Λόγος του Θεού είναι πεντακάθαρος και πέραν πάσης αμφισβήτησης: "..το αίμα του Ιησού Χριστού…μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία" (Α΄ Ιωάννου α΄7). Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα του ευαγγελίου. Αυτό δέχεται και πρεσβεύει ο αληθινός Χριστιανός. Μόνο ο Χριστός σώζει και κανείς άλλος. Μόνο ο Χριστός μας καθαρίζει από τις αμαρτίες μας και έναν, έναν ξεχωριστά. Αν αυτό το πιστεύαμε με την καρδιά μας, ο εαυτός μας, το σπίτι μας, η πατρίδα μας θα ήταν πολύ διαφορετική. Αλλά ποτέ δεν είναι αργά. Πίστεψε με όλη την δύναμη της καρδιάς σου στον Κύριό μας, στον Κύριό σου. Σε Αυτόν και μόνον θα δώσουμε λόγο. "Πως θα ξεφύγουμε εάν αμελήσουμε τόσο μεγάλη σωτηρία;…(Εβραίους β΄3).

Ο ΝΙΠΤΗΡΑΣ